W dobie otwartych granic oraz coraz większej mobilności zawodowej coraz więcej Polaków decyduje się na podjęcie pracy poza krajem. Choć życie czy praca w innym państwie mogą nieść za sobą wiele korzyści – zarówno finansowych, jak i osobistych – nie sposób pominąć pewnego istotnego aspektu, który po powrocie do kraju może budzić niemałe emocje: rozliczenia podatkowego.
Rozliczenie podatku z zagranicy wciąż budzi wiele pytań, a czasem i obaw. Czy trzeba to zrobić w Polsce? A może wystarczy rozliczenie tylko za granicą? Jakie dokumenty są potrzebne i co zrobić, aby nie narazić się na nieprzyjemności ze strony urzędu skarbowego? Odpowiedzi na te pytania wcale nie są tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać.
Obowiązek podatkowy a miejsce zamieszkania
Pierwszym i najważniejszym elementem, który należy wziąć pod uwagę przy próbie odpowiedzi na pytanie, jak rozliczyć podatek z pracy za granicą, jest ustalenie rezydencji podatkowej. To od niej bowiem zależy, w którym kraju dana osoba ma obowiązek rozliczania się z dochodów.
W polskim systemie prawnym obowiązuje zasada nieograniczonego obowiązku podatkowego – oznacza to, że osoby posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Polski mają obowiązek rozliczenia się w kraju ze wszystkich osiągniętych dochodów – niezależnie od tego, w jakim państwie zostały one uzyskane.
Oczywiście, są od tej zasady wyjątki, ale nieznajomość przepisów nie zwalnia z odpowiedzialności. Dlatego tak ważne jest świadome podejście do kwestii podatkowych.
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania
Jednym z kluczowych narzędzi, które pozwalają na uporządkowanie zasad w przypadku pracy za granicą, są umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte z wieloma krajami. To właśnie one określają, czy dochód uzyskany za granicą zostanie obciążony podatkiem w Polsce, czy też nie, a jeśli tak – to w jaki sposób.
Wyróżnia się dwie podstawowe metody: wyłączenia z progresją oraz proporcjonalnego odliczenia. Z punktu widzenia osoby pracującej za granicą istotne jest nie tylko to, który z tych mechanizmów obowiązuje w danym przypadku, ale również to, czy został on prawidłowo zastosowany w rozliczeniu rocznym.
Właściwe rozliczenie podatku z zagranicy często wymaga znajomości konkretnych zapisów międzynarodowej umowy oraz interpretacji, które nie zawsze są jednoznaczne.
Dokumenty niezbędne do rozliczenia
Kiedy już ustalona zostanie rezydencja podatkowa i sposób uniknięcia podwójnego opodatkowania, nadchodzi czas na przygotowanie odpowiednich dokumentów. Do najważniejszych z nich należą: zagraniczny formularz potwierdzający uzyskane dochody (np. Lohnsteuerbescheinigung w Niemczech), informacja o zapłaconych podatkach oraz – w niektórych przypadkach – zaświadczenie o miejscu zamieszkania dla celów podatkowych.
Nie można również zapominać o formularzu PIT-36 z załącznikiem ZG. Jest on podstawowym narzędziem służącym do wykazania zagranicznych dochodów w polskim urzędzie skarbowym. Odpowiednie przygotowanie tych dokumentów to podstawa, bez której prawidłowe rozliczenie podatku z zagranicy będzie niemal niemożliwe.